Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to przewlekły proces zapalny, który obejmuje błonę śluzową odbytu lub jelita grubego. Pierwsze symptomy mogą ujawnić się pomiędzy 15. a 25. rokiem życia. Choroba ta występuje częściej u pacjentów, u których zdiagnozowano chorobę Leśniowskiego-Crohna. Wymaga ona regularnego i długotrwałego procesu leczenia.
Do objawów wrzodziejącego zapalenia jelita grubego należą biegunka z krwią i kał różnej konsystencji (wodnisty, półpłynny, cuchnący); może również zawierać domieszki śluzu. Do innych objawów mogą należeć uczucie wzdęcia brzucha, bolesne parcie na stolec, bóle skurczowe. Przyczyn wrzodziejącego zapalenia jelita grubego może być wiele, począwszy od bodźców stresowych i chwiejności psychicznej, po zakażeń bakteryjnych, odczynów alergicznych i immunologicznych.
Początkiem rozpoznania choroby powinno być badanie kału – posiew oraz hodowlę w kierunku Shigella, Salmonella, Yersina i Clostrichium difficilla, aby wykluczyć infekcje. Najważniejszym badaniem jest endoskopia jelita grubego – to badanie w 100 % pozwala zdiagnozować chorobę. W trakcie badania lekarz pobiera wyciek jelita, który trafia do badania histopatologicznego. Zapalenie jelita grubego rozpoczyna się od odbytnicy. Lekka postać tej jednostki chorobowej charakteryzuje się naciekami, wydzielinami, natomiast ciężka postać głębokimi dolegliwościami.
Innym badaniem diagnostycznym jest tomografia komputerowa (TK), ultrasonografia (USG), zdjęcie rentgenowskie (RTG) jamy brzusznej.
W leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego ważna jest bezbłonnikowa dieta bogatoenergetyczna i węglowodanowa, leczenie farmakologiczne oraz zabiegi operacyjne.
W okresie zaostrzenia choroby podaje się dietę płynną lub półpłynną w bardzo małych ilościach, ale często, nawet 7 razy na dobę. Po eliminacji biegunek można wdrożyć dietę bardziej bogatobiałkową ze zmniejszoną ilością tłuszczu oraz eliminację produktów bogatoresztkowych i ostrych przypraw. Jeżeli dojdzie do pęknięcia ściany jelita, ropni czy krwotoków niezbędne jest wdrożenie zabiegów chirurgicznych. W niektórych przypadkach konieczna jest również resekcja części lub całego jelita grubego. Podstawowymi lekami stosowanymi w ropniejącym zapaleniu jelita grubego są sulfasalazyna, mesalazyna i glikokortykosteroidy. W cięższych przypadkach stosuje się immunosupresyjne.
Całkowite wyleczenie WZJG nie jest możliwe, a jego leczenie przede wszystkim ma mieć za zadanie zapobieganie nawrotom objawów albo łagodzić ich przebieg. W najgorszych przypadkach długo trwające i często powtarzające się stany zapalne mogą prowadzić do nowotworów. Pacjenci powinni poddawać się często endoskopii w kierunku nowotworu jelita grubego.