Osteoporoza

Osteoporoza to choroba szkieletu, charakteryzuje się zmniejszoną wytrzymałością kości, co prowadzi do zwiększonego ryzyka złamań. Wyróżniamy dwa rodzaje osteoporozy, pierwotną oraz wtórną. Najczęściej występuje osteoporoza pierwotna, która jest konsekwencją starzenia się układu szkieletowego.

Najczęściej rozwija się u osób po 50 roku życia i częściej dotyczy kobiet. Związane jest to z menopauzą, która powoduje obniżenie poziomu estrogenów, a w konsekwencji obniżenia masy i gęstości tkanki kostnej. Rzadziej występuje osteoporoza wtórna, która często jest wynikiem zaburzeń hormonalnych (niedoczynność tarczycy, cukrzyca, przyjmowanie glikokortykosteroidów, leków immunosupresyjnych). Na powstanie tej jednostki chorobowej wpływa również niskie spożycie wapnia, palenie papierosów, spożycie alkoholu.

Diagnoza

W celu zdiagnozowania osteoporozy wykonuje się badanie densytometryczne – badanie gęstości mineralnej kości (BMD). Miejscem pomiaru jest bliższy koniec kości udowej lub odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Pomiary są porównywane z danymi występującymi w grupie kontrolnej i na podstawie tego obliczamy tzw. wskaźnik T-score, który mówi, o ile u danego pacjenta obniżyła się gęstość kości w stosunku do osób zdrowych w tej samej grupie wiekowej. Podział według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jest następujący:

• Zdrowa kość – T-score – 1,0
• Osteopatia – T-score – 1,0 – 2,5
• Osteoporoza – T-score > 2,5

Do innych badań diagnostycznych można zaliczyć badania ultrasonograficzne (USG), tomografię komputerową (TK), zdjęcia radiologiczne (RTG).

Osteoporoza rozwija się bardzo powoli, długo nie dając objawów. Jednym z pierwszych sygnałów są złamania samoistne, najczęściej kości ramiennej, szyjki kości udowej, kręgosłupa.

Dieta a kondycja kości

Jednym z najważniejszych czynników wpływających na kondycję kości jest odpowiednio zbilansowana dieta i odpowiednia aktywność fizyczna. Najważniejszym pierwiastkiem, który powinien znaleźć się w diecie jest wapń, a także krzem. Do produktów bogatych w wapń zaliczamy przetwory mleczne – mleko, kefir, jogurt, ser żółty, orzechy, warzywa strączkowe. Bardzo ważna jest również witamina D, którą znajdziemy w rybach morskich, jajach, maśle. Witamina D konieczna jest do prawidłowego wchłaniania wapnia, który bierze udział w tworzeniu mineralizacji tkanki kostnej.

Do budowy układu kostnego potrzebna jest również witamina K, która pomaga procesowi wbudowywania wapnia do struktur kostnych. Bogatym źródłem wit. K jest szpinak, brukselka, brokuł, jarmuż. Ważnym pierwiastkiem jest również magnez oraz wielonasycone kwasy tłuszczowe omega-3 w prewencji osteoporozy. Do leków farmakologicznych stosowanych w osteoporozie zaliczamy hormonalną terapię zastępczą (HTZ), bifosfoniany, raloksyfen, teryparatyd, demosumab.

Bifosfoniany to najczęściej stosowane leki w profilaktyce osteoporozy. Zaliczamy do nich ostolek, ostemax 70 comfort, risendros 35. Obniżają ryzyko złamań. Bifosfoniany można podawać doustnie raz w tygodniu, raz w miesiącu lub dożylnie raz na 12 miesięcy oraz niektóre raz na trzy miesiące. Tabletki powinno być przyjmowane na czczo, popijając wodę, nie rozgryzać, aby nie dopuścić do powstania owrzodzeń jamy ustnej i gardle.